Komunikat Prezydium Konferencji Episkopatu Polski
dotyczący zmian wprowadzonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej
w organizacji lekcji religii w szkołach publicznych
w dniu 17 stycznia 2025 roku

W związku z publikacją przez Minister Edukacji Barbarę Nowacką informacji o podpisaniu w dniu 17 stycznia 2025 roku kolejnego rozporządzenia w sprawie organizacji lekcji religii w szkołach i przedszkolach, Prezydium Konferencji Episkopatu Polski wyraża stanowczy sprzeciw wobec naruszania zasady, zgodnie z którą „organy publiczne działają na podstawie i w granicach prawa” (art. 7 Konstytucji RP). Rozporządzenie, które ma wejść w życie w dniu 1 września 2025 roku, jest aktem bezprawnym, gdyż nie osiągnięto co do jego treści wymaganego ustawowo porozumienia z Kościołem katolickim i innymi zainteresowanymi związkami wyznaniowymi.

Redukcja wymiaru nauczania religii do jednej godziny tygodniowo oraz nakaz organizowania lekcji religii przed lub po obowiązkowych zajęciach edukacyjnych ogranicza prawo rodziców wierzących do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 53 ust. 3 w powiązaniu z art. 48 ust. 1 Konstytucji RP) oraz prawo samych uczniów do systemowego wsparcia „w rozwoju ku pełnej dojrzałości” obejmującej również sferę duchową (art. 1 pkt 3 Prawa oświatowego). Wprowadzane zmiany uderzają też w konstytucyjnie gwarantowane, pracownicze prawa nauczycieli religii.

Przypominamy, że strona kościelna zgłaszała kompromisową propozycję, polegającą na redukcji wymiaru nauczania religii w szkołach średnich przy jednoczesnym wprowadzeniu zasady obligatoryjności nauczania religii lub etyki ze względu na potrzebę aksjologicznej formacji uczniów, ale pod warunkiem rozłożenia tej operacji na kilka lat i z poszanowaniem praw pracowniczych nauczycieli religii.

Oczekujemy, że Ministerstwo Edukacji Narodowej powróci do stosowania standardów państwa prawa i odstąpi od podejmowania działań konfrontacyjnych wobec osób wierzących, które są pełnoprawnymi obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej.

Prezydium Konferencji Episkopatu Polski

BP KEP

KOMUNIKAT KURII ARCHIDIECEZJI WARMIŃSKIEJ

W związku z zaistniałą sytuacją na terenie parafii św. Marcina w Tolkowcu wyrażamy zdecydowaną dezaprobatę takiej postawy. Żadna agresja wobec zwierząt nie powinna mieć miejsca. Z księdzem, który dopuścił się takiego zachowania odbyła się rozmowa i otrzymał stosowne upomnienie.

Ks. Marcin Sawicki
Rzecznik Archidiecezji Warmińskiej

Olsztyn, 20 stycznia 2025 r.

Trzecie czwartki miesiąca to wyjątkowe dni w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej, wyjątkowe dla osób, które przychodzą na spotkania, podczas których w archiwum odkrywane są tajemnice i niespodzianki związane z historią naszego regionu. Tym razem dyrektor placówki ks. prof. Andrzej Kopiczko opowiadał o historii polskiej nazwy Olsztyna.

Powszechnie panuje opinia, że przed II wojną światową to był wyłącznie Allenstein. – Jednak tak nie jest – uśmiecha się ks. Kopiczko. Bowiem już w XV w. pojawiała się polska nazwa Olstin, zwłaszcza na południu Warmii.

– Udało mi się podczas badań historycznych, prowadzonych na inne tematy, natknąć na dokumenty, w których znajduje się nazwa Olsztyn. Zanotowałem sobie miejsca, gdzie ona się pojawiła. Trochę mnie też zainspirował prof. Janusz Jasiński, który wydał w 2003 r. monografię Olsztyna. W niej wspominał o polskiej nazwie, ale odwoływał się tylko do dwóch źródeł. Jak się okazuje, źródeł na temat polskiej nazwy miasta jest bardzo dużo – podkreśla ks. Andrzej.

Już w „Banderia Prutenorum” Jana Długosza – rękopis powstał w Krakowie w 1448 r. – po raz pierwszy występuje nazwa Olstin. Jest również interesująca mapa z połowy XV w. Sędziwoja z Czechla, który był znajomym Jana Długosza. On na swojej mapie wyrysował Olsztyn i umieścił nazwę Olstin Magnum, w odróżnieniu od Olstin Parvum, czyli Olsztynka.

– Na zaproszeniu postawiłem pytanie, czy Kopernik używał tej nazwy. Mamy dokumenty i autografy kanonika Mikołaja. Okazuje się, że w nich trzy razy występuje Allenstein. Natomiast jego przyjaciel Tiedemann Giese, gdy został następcą Kopernika, jako administrator komornictwa olsztyńskiego, trzy razy użył polskiej nazwy – przybliża dyrektor.

W XVII w. już częściej w korespondencji i na mapach pojawiała się polska nazwa Olsztyna. Przy okazji spotkania przygotowano wystawę map i dokumentów, na której można było zobaczyć tzw. mapę angielską z 1680 r. z nazwą Olstyn. Ta nazwa jest także w korespondencji Warmińskiej Kapituły Katedralnej z rządem pruskim, zaraz po włączeniu Warmii do Prus. – Można powiedzieć, że od XV w. do czasów współczesnych występuje polska nazwa Olsztyna. Można ją znaleźć w dokumentach, choć aby tak się stało, trzeba mieć szczęście – wyjaśnia ksiądz profesor.

Zauważa, że do rozpowszechnienia nazwy polskiej przyczyniła się „Gazeta Olsztyńska”. Już w pierwszym wydaniu, w pierwszej kolumnie artykułu wprowadzającego jest Olsztyn, a po nim w nawiasie nazwa Allenstein.